«قیس السعدی»، اسیر آزاد شده فلسطینی و یکی از فرماندهان گردان‌های القسام شاخه نظامی حماس در کرانه باختری، وارد یک فروشگاه لباس در محله الهدف در اردوگاه جنین است، اما این آرامش با ظاهر شدن نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین به سر و صدا و درگیری‌های شدید تبدیل خواهد شد.
به نقل از الجزیره، با مراجعه به دوربین‌های مداربسته‌ای که اتفاقات رخ داده را مستند کرده است، مشاهده می‌شود که ده‌ها نفر از پرسنل امنیتی تشکیلات خودگردان سعی کردند به فروشگاه لباس یورش برده و السعدی را دستگیر کنند که وی در آخرین لحظات متوجه شده و برای فرار از دست تعقیب‌کنندگان خود از محل خارج شد اما نیروهای امنیتی فلسطینی به سرعت به سمت وی شلیک کردند و السعدی آسیب اندکی دید و موفق به فرار شد.
به محض انتشار این خبر، ده‌ها تن از اعضای مقاومت فلسطین برای کمک به یکی از فرماندهان خود به داخل اردوگاه هجوم آوردند و درگیری بین نیروهای امنیتی فلسطین و نیروهای مقاومت در اردوگاه جنین آغاز شد که چند ساعت به طول انجامید.
السعدی که از دست نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین جان سالم به در برد، یکی از برجسته‌ترین افرادی است که از زمان آزادی خود در سال ۲۰۲۱ میلادی از سوی نیروهای اشغالگر اسرائیل تحت تعقیب قرار گرفته و همچنین از چندین سوءقصد اسرائیل جان سالم به در برده است.
این درگیری‌ها نخستین درگیری در نوع خود نیست زیرا ماه گذشته درگیری بین مبارزان مقاومت و نیروهای امنیتی تشکیلات در شهر طوبس در شمال کرانه باختری رخ داد، زمانی که مبارزان مقاومت به خیابان‌های شهر آمدند تا با تهاجم مورد انتظار نیروهای اشغالگر مقابله کنند اما ناگهان دیدند که نیروهای امنیتی فلسطینی به آنها حمله کردند و درگیری بین آنها روی داد.
در اوایل ژانویه، تیپ جنین از گردان‌های قدس – شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی – سرویس‌های امنیتی تشکیلات خودگردان را به ترور مبارزان مقاومت به نام‌های «احمد هاشم عبیدی» و «بهاء الکعکبان» متهم کرد.
تیپ جنین افزود گروه‌های مقاومت در جنین از درگیری با اعضای تشکیلات خودگردان فلسطین اجتناب می‌کنند اما آنها از تعقیب مبارزان مقاومت و تیراندازی به سمت آنها دست برنداشتند.
این درگیری‌ها و دستگیری‌ها همزمان با جنگ مرگبار و ویرانگر اسرائیل در نوار غزه است که تاکنون بیش از ۳۰ هزار شهید برجای گذاشته همچنین لشکرکشی اسرائیل به کرانه باختری منجر به شهادت ۴۴۵ فلسطینی و دستگیری ۷۵۰۰ نفر از جمله زنان و کودکان شده است.
علیرغم صدور حکم قضایی برای آزادی افراد، مقامات تشکیلات خودگردان در کرانه باختری اشغالی – بر اساس داده‌های حقوق بشر – بیش از ۱۵۰ شهروند فلسطینی از جمله مبارزان مقاومت، افراد تحت تعقیب اشغالگران، دانشجویان دانشگاه، اسیران جنگی، واعظان، نویسندگان و روزنامه‌نگاران را دستگیر کردند.
چگونه سرویس‌های امنیتی تشکیلات فلسطین از مشارکت در مقاومت مسلحانه علیه اشغالگران اسرائیلی در جریان انتفاضه الاقصی در سال ۲۰۰۱ میلادی به تعقیب مقاومت فلسطین و دستگیری اعضای آن در کرانه باختری در ۱۸ سال گذشته تغییر مسیر دادند؟
هماهنگی مشترک
«عبدالله العقرباوی»، پژوهشگر روابط بین‌الملل و مطالعات استراتژیک، درباره درگیری‌های جنین گفت: «متأسفانه در زمانی که اتاق عملیات در وزارت امنیت داخلی اسرائیل به رهبری ایتامار بن گویر وزیر افراطی و راست‌گرای کابینه نتانیاهو برای توسعه طرح‌هایی برای حذف مقاومت در کرانه باختری و توقف عملیات آن در ماه مبارک رمضان تشکیل شده است، همه بخش‌های سرویس امنیتی تشکیلات فلسطین برای مشارکت در این هجوم پای کار آمده‌اند.»
العقرباوی به الجزیره می‌افزاید: «سرویس‌های امنیتی تشکیلات خودگردان اخیرا تعقیب مقاومت فلسطین در کرانه باختری را تشدید کرده‌اند، این سرویس‌ها دستورات سیاسی تشکیلات خودگردان فلسطین را اجرا می‌کنند، علیرغم همه نسل‌کشی‌هایی که اسرائیل در نوار غزه مرتکب شده و هدف قرار دادن و کشتار در کرانه باختری که تعداد شهدا از زمان طوفان الاقصی به ۴۵۰ نفر رسیده است، تشکیلات خودگردان از دل خوش کردن به روند مذاکرات ناموجود و ناکارآمد و پایبندی به هماهنگی امنیتی با اشغالگران دست برنداشته است.»
وی اظهار داشت»: «در طول ۳۰ سال پس از امضای توافقنامه اسلو، تشکیلات خودگردان تمام گزینه‌های دیگری را که فلسطینی‌ها می‌توانستند از آن استفاده کنند، از کنترل خود خارج کرده و این امر پس از فوت یاسر عرفات و ظهور رهبران جدید فلسطینی افزایش یافته و این افراد به مقاومت اعتقادی ندارند و وظیفه تشکیل دکترین رزمی را به ژنرال آمریکایی یعنی کیت دیتون سپرد.»
العقرباوی می‌افزاید: /ندیتون موفق شد یک دکترین امنیتی در سرویس‌های امنیتی ایجاد کند که از مقاومت متنفر است و آن را عامل همه بدبختی‌هایی می داند که بر سر مردم فلسطین آمده است.»
وی با اشاره به اینکه تشکیلات خودگردان فلسطین در حال حاضر با سه بحران اصلی مواجه است که عبارتند از انسداد افق سیاسی، بحران اقتصادی و بحران کاهش محبوبیت، این نهاد از هرگونه انتفاضه علیه اشغالگران در کرانه باختری بیم دارد زیرا منافع امنیتی و سیاسی و موجودیت خود را به اشغالگران اسرائیلی گره زده است.
العقرباوی ادامه داد: «تشکیلات خودگردان در تلاش است با ارائه امتیازات بیشتر خود را نجات دهد تا به امریکا ثابت کند که به مخالفت با مقاومت و پایبندی به روند صلح با اسرائیل متعهد است و این آمادگی را دارد تا جایگزین مناسبی برای حماس در حکومت بر نوار غزه باشد اما متوجه نمی‌شود که این اقدامات باعث خشم مردم فلسطین می‌شود.»
نقطه تحول
«محمود جرابعه»، پژوهشگر سیاسی فلسطینی در مطالعه‌ای با عنوان «مبارزه فلسطین در کرانه باختری و چالش نهادینه‌سازی امنیت» می‌گوید که قرارداد اسلو که در سال ۱۹۹۳ بین سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دولت اسرائیل امضا شد، نقطه عطفی در تاریخ مبارزه ملی فلسطین بود.
جرابعه در مطالعه منتشر شده توسط مرکز مطالعات الجزیره می‌افزاید: پس از جنگ دوم خلیج فارس (۱۹۹۰-۱۹۹۱)، کاهش حمایت عرب‌ها و انباشته شدن فشارهای بین المللی، عرفات ترجیح داد به «گزینه صلح» به جای مبارزه مسلحانه با اسرائیل متوسل شود.
وی تاکید می‌کند که توافق اسلو، تشکیلات خودگردان فلسطین را موظف به همکاری با اسرائیلی‌ها در چارچوب «صلح امنیتی» از طریق مشارکت گسترده اطلاعاتی، هماهنگی امنیتی و جلوگیری از عملیات مقاومت علیه اسرائیل کرد.
جرابعه تصریح کرد: تشکیلات خودگردان مایل بود به تفاهمات امنیتی پایبند باشد تا بهانه‌ای برای فرار اسرائیل از توافقات سیاسی ندهد و در نتیجه دستگیری‌هایی را انجام داد که فعالان و رهبران حماس را شامل می‌شد، این دستگیری‌ها در سال ۱۹۹۶ به اوج خود رسید و تشکیلات خودگردان حدود ۲۰۰۰ تن از رهبران و فعالان عضو حماس را در نوار غزه و کرانه باختری دستگیر کردند.
محمود جرابعه ادامه داد: با شکست روند صلح و ادامه سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل، انتفاضه دوم فلسطین یا آنچه انتفاضه الاقصی نامیده می‌شود در سپتامبر ۲۰۰۰ میلادی با حمایت عرفات و دستگاه‌های امنیتی آغاز شد؛ امری که اسرائیل را بر آن داشت تا به کرانه باختری حمله کند و تمامی مقرهای سرویس‌های امنیتی را نابود و یاسر عرفات را تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۴ محاصره کند.
با به قدرت رسیدن محمود عباس در سال ۲۰۰۵ میلادی روند بازسازی ساختار سرویس‌های امنیتی تشکیلات خودگردان تحت نظارت ژنرال آمریکایی یعنی کیت دیتون آغاز شد تا این سازمان برای خنثی کردن حملات فلسطینیان به اسرائیل و از بین بردن ساختار نظامی و مصادره سلاح‌های مقاومت در کرانه باختری و غزه تلاش کند.
جرابعه می‌افزاید: محمود عباس معتقد است که مقاومت مسلحانه یا خیزش مردمی تنها منجر به ویرانی بیشتر و آثار فاجعه‌بار بر جامعه و سیاست فلسطین خواهد شد و به همین دلیل به راهبرد خود مبتنی بر مذاکره به عنوان تنها راه رسیدن به تشکیل کشور فلسطین پایبند است.
وی تاکید می‌کند که از زمان چنددستگی فلسطین در سال ۲۰۰۷، تشکیلات خودگردان فلسطین استراتژی «مدارای صفر» را در قبال همه اشکال مبارزه در کرانه باختری رود اردن که با چشم انداز آن موافق نیستند، در پیش گرفته که هدف از آن، خشکاندن مقاومت و سرکوب آن است تا موجب به چالش کشیده شدن تشکیلات خودگردان یا سقوط آن نشود.
بر اساس هماهنگی امنیتی، تشکیلات خودگردان فلسطین، همانطور که جرابعه می‌گوید، اغلب ورود ارتش اسرائیل به مناطق تحت کنترل خود را برای دستگیری یا ترور فعالان فلسطینی تسهیل می‌کند و هر دو طرف نیز از آنچه «سیاست در چرخان» نامیده می‌شود پیروی می‌کنند و ارتش اسرائیل بلافاصله پس از آزادی اسرا از زندان های تشکیلات خودگردان فلسطینی آنها را دستگیر می‌کند یا برعکس.