سایت خبری- تحلیلی المانیتور در گزارشی درباره «واکنش روسیه به تحریمهای اقتصادی و انزوای جهانی حاصل از حمله به اوکراین» نوشته که روسیه- و شخص ولادیمیر پوتین- برای مقابله با این وضعیت، نگاه به خاورمیانه و کشورهای اسلامی این منطقه را به عنوان استراتژی ماههای آینده خود دنبال خواهد کرد!
به گزارش رسانه رانیا، به عبارت بهتر؛ به عقیده المانیتور روسیه برای فرار از تحریمهای اقتصادی و دیپلماتیک غرب، به کشورهای اسلامی امید بسته است. در واقع این کشور به منطقه خاورمیانه به عنوان یک روزنه امید نگاه میکند، و میخواهد با فروش تسلیحات نظامی به کشورهای این منطقه تاثیرات سو تحریمهای اقتصادی غرب را جبران کند.
المانیتور البته با اشاره به افزایش تدریجی فشارها گفته که روسیه اما برای انجام این کار هم فرصت زیادی ندارد و به احتمال زیاد حتی این پنجره هم به زودی بسته خواهد شد.
در این مطلب که به قلم کاریل سیمینوف، کارشناس سیاسی روس به رشته تحریر درآمده؛ میخوانیم:
با افزایش تحریمهای اقتصادی غرب علیه روسیه، استراتژی مسکو احتمالاً روی جلب حمایت اقتصادی و سیاسی خاورمیانه و به عبارت بهتر کشورهای اسلامی این منطقه متمرکز خواهد شد. اما با این حال حتی برای استفاده از این روزنه امید هم فرصت زیادی وجود ندارد و برای پوتین و یارانش حتی این امکان نیز ممکن است به زودی ناممکن شود.
نویسنده المانیتور با طرح این که «بعد از آغاز کارزار نظامی روسیه علیه اوکراین و پیامدهای این هجوم- از قبیل تحریمهای اقتصادی غرب؛ این کشور برای کاهش تاثیر تحریمها و مقابله با انزوای جهانی، توجه خود را به کشورهای مهم اسلامی و رهبران بزرگ منطقه خاورمیانه معطوف کرده است»؛ کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه را از نگاه مسکو «شماری از انگشتشمار پنجرههایی» عنوان کرده که «روسیه هنوز میتواند در زمینه دریافت حمایتهای اقتصادی و سیاسی روی آنها تکیه کند».
نویسنده با اشاره به این که در آغاز عملیات روسیه در اوکراین، نخستوزیر پاکستان عمرانخان در حال یک دیدار رسمی از مسکو بود؛ گفته که دیدار عمرانخان از مسکو در آستانه هجوم این کشور به اوکراین در افکار عمومی دنیا به عنوان حمایت پاکستان از حمله روسیه تلقی شده است. جالب این که پیش از این مقام پاکستانی، رئیسجمهور آذربایجان هم از مسکو دیدار کرده و یک قرارداد همکاری نظامی نیز با روسیه امضا کرده بود. قراردادی که با توجه به روابط نزدیک آذربایجان با ترکیه میتواند به مثابه نزدیکی مسکو با آنکارا نیز ارزیابی شود- که اگر این را در کنار روابط نزدیک ترکیه با پاکستان قرار دهیم، کل این تحولات حکایت از تقویت عمق استراتژیک روسیه در جنوب مرزهایش میتواند داشته باشد.
المانیتور این تحولات را نشانههایی از استراتژی روسیه برای مقابله با تحریمهای بیسابقهای خوانده که بسیاری از کشورهای دنیا علیه این کشور اعمال کردهاند. سیاستی که روسیه آن را در روزهای اخیر با ادامه همکاری با کشورهای مهم جهان اسلام پیگیری کرده است.
از نگاه المانیتور تمرکز روسیه روی تعمیق تعاملات خود با کشورهای اسلامی ناظر به اهدافی چند است. از جمله این که این کشور از قبل ارتباط با کشورهای منطقه خاورمیانه به دنبال این است که بتواند فروش تسلیحات نظامی خود را در خاورمیانه همچنان ادامه دهد. روسیه همچنین قصد دارد با حفظ و تعمیق ارتباط خود با کشورهای خاورمیانه نه تنها با انزوای جهانی تحمیلشده از سوی جهان غرب مقابله کند، که با حفظ نقش میانجی خود در این منطقه و کمک به حل و فصل مناقشات بین کشورهای مختلف این منطقه نفوذ بینالمللی خود را نیز استمرار بخشد.
اما در نقطه مقابل؛ کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نیز از ادامه این روابط دنبال اهداف و منافع خودشان هستند. از جمله ادامه خرید غلات از روسیه و جلوگیری از تاثیرات منفی مناقشه اوکراین بر تامین کالای استراتژیکی چون گندم. اگر این واقعیت را در نظر آوریم که اوکراین و روسیه، بزرگترین تولیدکنندگان گندم و هر دو تامینکنندگان عمده غلات کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هستند و از آغاز جنگ اوکراین، دنیا شاهد افزایش قیمت غلات و توقف عرضه آن به بازارهای جهانی بوده، هوشمندی کشورهای منطقه خاورمیانه در این زمینه بهتر جلوه خواهد کرد.
البته در این میان موانع زیادی هم وجود دارد و کشورهای اسلامی برای استمرار روابط نزدیک خود با روسیه باید بتوانند بر این چالشها چیره شوند. از جمله این موانع میتوان به تحریمهای سفت و سخت اعمالشده علیه روسیه اشاره کرد، که فرصت تعامل روسیه با کشورهای خاورمیانه را محدود میکند. اتفاقاً همین موانع هم هستند که در روزهای اخیر مشکلات خاص زیادی برای روسیه در زمینه فروش تسلیحات نظامی خود به وجود آوردند- و موجب خودداری اندونزی، مصر و الجزایر از خرید جنگندههای سوخو-۳۵ روسی و تغییر تصمیم امارات متحده عربی در زمینه خرید سامانه دفاع هوایی اس-۳۵۰ و روی آوردن این شیخنشین به کرهایها و خرید سامانهای مشابه روسها از این کشور شدند.
به عقیده کارشناسان سیاسی تمایل عربستان برای خرید مشابه چینی سامانه پدافند هوایی Tor-M به جای نمونه اصلی ساخت روسیه را نیز در همین راستا میتوان تحلیل کرد.
با این حال به عقیده المانیتور، کشورهای خاورمیانه همچنان فرصتهای زیادی برای توسعه همکاریهای نظامی و تکنولوژیکی خود با روسیه دارند- که البته نیازمند ابتکاراتی در زمینه دور زدن تحریمها و مسایلی از این دست است. فرصتهایی که برای کشورهایی که در زمینه توسعه مجتمعهای نظامی و صنعتی خود رویاپردازیها و بلندپروازیهایی دارند، فرصتهایی بینظیر ایجاد خواهد کرد…