برخلاف اشتیاق ترکیه برای گشودن مسیر تعامل مستقیم با دولت سوریه اما واکنش دمشق بسیار سرد و بیروح بوده است، در حالی که «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه از دعوت علنی و صریح برای دیدار با «بشار اسد»، همتای سوری خود در مکانی که وی انتخاب میکند، سخن به میان آورد اما دمشق تاکنون واکنشی رسمی به این دعوت از خود نشان نداده است.
به گزارش العربی الجدید، دولت سوریه که غالبا مواضع رسما اعلام نشده خود را از روزنامه «الوطن» مطرح میکند به کم اهمیت دانستن مساله همگرایی میان آنکارا و دمشق و ابراز بیاعتنایی به عادیسازی روابط میان دو طرف پرداخت.
اردوغان پنجشنبه شب گذشته طی یک کنفرانس مطبوعاتی پس از شرکت در نشست «شورای ناتو و اوکراین» که در حاشیه نشست سران ناتو در واشنگتن برگزار شد، بار دیگر بر موضوع سیاست درهای باز آنکارا در برابر دمشق تاکید کرد و و پالسهای علنی برای دیدار در ترکیه یا کشور ثالث مخابره کرد.
رئیس جمهور ترکیه گفت: دو هفته پیش از اسد دعوت کردم یا شما به ترکیه بیایید یا در کشور ثالث این دیدار را برگزار کنیم. وی افزود: من به حاکان فیدان وزیر امور خارجه خود مأموریت دادم تا با همتایان خود در این باره گفتگو کرده و مقدمات این دیدار را فراهم کند، ما خواهان آغاز کردن فرایند جدیدی برای غلبه بر اختلافات پیشین هستیم.
اردوغان در اوایل ماه جاری هم گفته بود ترکیه منتظر برداشتن گامهای اسد برای بهبود روابط فیمابین است و رئیس جمهور روسیه و نخستوزیر عراق ابتکارعملهایی در این زمینه مطرح کردهاند.
پاسخ دولت سوریه به همگرایی میان آنکارا و دمشق
در مقابل، دولت سوریه در پاسخ به این اظهارات، هیچ موضع رسمی اتخاد نکرد اما روزنامه الوطن نزدیک به دولت بشار اسد به درز برخی اطلاعات و مواضع از درون نظام سوریه پرداخت و در گزارشی نوشت: «اردوغان در تلاش برای ایجاد فضایی سیاسی و رسانهای به اظهارات خود درباره همگرایی آنکارا و دمشق و بازگشت روابط به روال قبل ادامه داد.»
الوطن افزود: «رئیسجمهور ترکیه تاکنون عمداً به اشغال سرزمینهای سوریه از سوی ارتش این کشور اشاره نکرده و از هرگونه اظهارنظری مبنی بر احتمال خروج نیروهایش از اراضی اشغالی سوریه خودداری کرده است».
روزنامه الوطن در ادامه گزارش خود آورد: «اردوغان تلاش دارد گوی سیاسی را در زمین سوریه قرار دهد، آنکارا منتظر است تا سوریه برای بهبود روابط گامی بردارد تا پاسخ مناسبی به این موضوع بدهد.»
الوطن همچنین به نقل از منابع آگاه در دمشق فاش کرد: «تماسهای کشورهای عربی و روسیه برای تضمین حاکمیت کامل دولت بر اراضی سوریه قبل از هر نشستی که قرار است بین دمشق و آنکارا در بغداد برگزار شود، ادامه دارد اما کانون شرایط لازم برای از سرگیری روابط بین دو طرف وجود ندارد.»
این منابع افزودند: «تماسهای مستمری با مسکو و پایتختهای عربی وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که هرگونه دیدار با آنکارا با تعهد آشکار، صریح و علنی برای عقبنشینی از تمام اراضی اشغالی سوریه توسط ارتش ترکیه انجام خواهد شد. اینها همانطور که برخی دوست دارند بگویند پیششرط نیست بلکه یک قاعده اساسی است که میتوان برپایه آن به بحث درباره پروندههای باقی مانده پرداخت.»
تغییر لحن ترکیه
در این ارتباط، «هشام گونای»، تحلیلگر سیاسی اهل ترکیه خاطرنشان کرد: «تغییر لحن اردوغان و دولت ترکیه نسبت به دولت سوریه زاییده شرایط دیروز و امروز در راستای اتخاذ گفتمان همگرایی با دمشق نیست بلکه این دولت سوریه است که همواره نسبت به این رویکرد آنکارا از خود تعلل و عدم جدیت نشان داده است.
گونای گفت: تحلیل یا توجیه قبلی دمشق این بود که نباید به اردوغان فرصتی برای کسب دستاورد انتخاباتی داد اما دولت سوریه پس از انتخابات (که در ماه می ۲۰۲۳ در ترکیه برگزار شد) هم بر همان موضع خود اصرار دارد و با نادیده گرفتن درخواستهای اردوغان؛ نشستن پشت میز مذاکره را با خروج ترکیه از خاک سوریه مرتبط میکند.
وی در گفتوگو با العربی الجدید در مورد پروندههای مشترکی که به ایجاد همگرایی بین دو طرف کمک میکند، اشاره کرد و افزود: مبارزه با گروههای کُرد به ویژه نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) یکی از این موضوعات مشترک است همچنین فعال کردن روابط تجاری از طریق گذرگاهها و تامین امنیت مرزهای دو کشور از دیگر عواملی است که مستلزم همکاری دو طرف است.